Abstract
The relationship between peace and commercial/financial liberalization has historically been a hot subject of debate. Traditionally, ‘liberal’ approaches have argued that economic openness acts as a potent catalyst for peace. However, alternative perspectives, such as ‘realist’ approaches, have claimed that economic openness can potentially weaken countries’ national security. This debate underscores the need for empirical investigations beyond theoretical and intellectual musings. In this regard, data-based analyses can be useful for examining the relationship between economic globalization and military conflict. This article explores this complex relationship at the global level as well as for Middle East and North Africa (MENA). Our econometric analyses cover 142 countries over the 2009-2020 period. Our results confirm that ‘global’ trade liberalization is associated with a decline in the level of military conflicts in countries around the world. On the other hand, financial globalization increases overall conflict. The relationship between financial openness and conflict varies, depending on the sub-components of the conflict. When we focus on the MENA region, our results indicate that oil-importing MENA countries are more likely to benefit from trade globalization in terms of its conflict-reduction effects, while the same cannot be asserted for the oil-exporters. Our results also demonstrate that financial globalization exacerbates conflict levels in oil-exporting MENA countries, whereas it has a statistically insignificant impact in the oil-importers. We provide insights into the various ways in which ‘economic openness’ can either promote peace or generate instability and conflicts on a global and regional scale. As there is a complex association between economic globalization and peace, empirical exploration of this relationship, especially for ‘heated’ regions like MENA, can well pave the way for constructing a political-economy framework within which policy options can be identified reasonably and priorities can be determined rationally.

Key words: Keywords: Conflict, peace, trade globalization, financial globalization, MENA. JEL Codes: F10, F14, F36

---

Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da Savaş ve Barış: Uluslararası Ticaret ve Finansın Etkileri

Ozet
Barış ile ticari/finansal liberalleşme arasındaki ilişki tarihsel olarak hararetli bir tartışma konusu olmuştur. Geleneksel olarak ‘liberal’ yaklaşımlar ekonomik açıklığın barış için güçlü bir katalizör görevi gördüğünü ileri sürmüşlerdir. Ancak ‘realist’ yaklaşımlar gibi alternatif bakış açıları, ekonomik açıklığın potansiyel olarak ülkelerin ulusal güvenliğini zayıflatabileceğini iddia etmişlerdir. Bu tartışmalar, teorik ve düşünsel çabaların ötesinde ampirik araştırmalara olan ihtiyacın altını çizmektedir. Bu bakımdan, ekonomik küreselleşme ile askerî çatışma arasındaki ilişkinin incelenmesinde veriye dayalı analizler yararlı olabilir. Bu makale, bu karmaşık ilişkiyi hem küresel düzeyde hem de Orta Doğu ve Kuzey Afrika (ODKA) için incelemektedir. Ekonometrik analizlerimiz 2009-2020 dönemi için 142 ülkeyi kapsamaktadır. Sonuçlarımız, dış ticaretin serbestleştirilmesinin, dünyada askeri çatışmaların düzeyindeki düşüşle ilişkili olduğunu doğrulamaktadır. Öte yandan finansal küreselleşme ise genel çatışma eğilimini arttırmaktdır. Finansal açıklık ile çatışma arasındaki ilişki, çatışmanın alt bileşenlerine bağlı olarak farklılık göstermektedir. ODKA bölgesine odaklandığımızda, sonuçlarımız, petrol ithal eden ODKA ülkelerinin, çatışma azaltıcı etkileri açısından ticaretin küreselleşmesinden yararlanabildiklerini göstermektedir; ancak bunu petrol ihracatçıları için söyleyemiyoruz. Sonuçlarımız aynı zamanda finansal küreselleşmenin petrol ihraç eden ODKA ülkelerinde çatışma düzeylerini arttırdığını; petrol ithalatçıları üzerinde ise istatiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olmadığını göstermektedir. Makalemiz, ‘ekonomik açıklığın’ küresel ve bölgesel ölçekte barışı destekleyebileceği veya istikrarsızlık ve çatışmalara yol açabileceği çeşitli durumlara ilişkin bakış açıları sunmaktadır. Ekonomik küreselleşme ile barış arasında karmaşık bir ilişki olduğundan, bu ilişkinin özellikle ODKA gibi ‘hararetli’ bölgeler için ampirik olarak incelenmesi, politika seçeneklerinin makul bir şekilde tanımlanabileceği ve önceliklerin rasyonel olarak belirlenebileceği bir siyasal iktisat çerçevesi inşa etmeye önayak olabilir.

Anahtar Kelimeler: Çatışma, barış, ticaretin küreselleşmesi, finansal küreselleşme, ODKA. JEL Kodları: F10, F14, F36.